W gabinecie fizjoterapeuty sporą grupę stanowią pacjenci z problemami bólów, zdrętwienia lub mrowienia w obrębie dłoni. Fizjoterapia, a w szczególności terapia manualna, wykonywana rękami terapeuty, możliwa jest w początkowym i średniozaawansowanym stadium zespołu cieśni nadgarstka (ZCN).

Prawie 50% przypadków jest określana jako niewiadomego pochodzenia. Dlatego, aby  zwiększyć  skuteczność leczenia konieczne jest szersze spojrzenie na ten problem, nie tylko jako ucisku na nerw pośrodkowy w kanale nadgarstka. 

Chciałbym tutaj zwrócić uwagę na powięź, której zaburzenia mogą spowodować ZCN. Można ją porównać do pajęczej sieci, tworzącej włókniste opakowanie, przenikającej i otaczającej całe ciało, w tym mięśnie, nerwy, naczynia krwionośne, narządy wewnętrzne, a nawet kości.

Tylko odpowiedni stan powięzi czyli elastyczność, a także jej niewielka grubość, gwarantuje prawidłowe funkcjonowanie tego, co w niej jest zanurzone, czyli komórek wspomnianych mięśni, narządów, naczyń i nerwów.

Tym, co powoduje pogrubienie i sztywność powięzi mogą być m.in. przebyte urazy, zabiegi operacyjne, stany zapalne w narządach. To z kolei powoduje nadmierne siły działające na sieć powięziową, w tym i na zawarte w niej nerwy. Ciągnięcia te mogą działać na nerwy w obrębie ramienia i dłoni nawet z odległych okolic. Objawy zespołu cieśni nadgarstka mogą wywoływać zarówno siły powodowane przez blizny po złamaniu nadgarstka, jak  i po operowanym woreczku żółciowym, bądź przewlekłym zapaleniu płuc.

Fizjoterapeuta wykonuje  badanie różnych stawów na przebiegu nerwu pośrodkowego sprawdzając  ich ruchomość oraz siłę mięśniową w różnych okolicach ciała. W większości przypadków można stwierdzić określone zaburzenia. Na podstawie wykonanych testów oraz rozmowy z pacjentem, fizjoterapeuta opracowuje określone miejsca w ciele chorego. Co zaskakujące często oprócz nadgarstka są to odległe od niego miejsca na szyi lub tułowiu.

Fizjoterapeuta może wykonać różne techniki mobilizacji tkanek miękkich czyli powięzi i zawartych w nich mięśni lub mobilizacje  stawowe w rejonie nadgarstka mające  zwiększyć przestrzeń w kanale nadgarstka.

Oczywiście do wykorzystania są różnorodne zabiegi takie jak laser, prądy, ultradźwięki, ale jak wykazują badania ich skuteczność jest często niezadowalająca.

Jednym z rozwiązań stosowanych przez lekarzy ortopedów jest miejscowe ostrzyknięcie sterydowe. Jednak, jak dowodzą badanie naukowe, powoduje to utratę przez tkankę powięziową możliwości regeneracji i powoduje w dalszym czasie zwiększenie jej sztywności i  zwapnienia.

Fizjoterapeuta może zastosować, jako uzupełnienie zabiegów manualnych, plastrowanie dynamiczne tzw. taping, zmniejszający napięcie „sieci” powięziowej i przez to objawy  bólowe i neurologiczne.

Już nawet po pierwszym zabiegu pacjent odczuwa ulgę w problemach bólowych i natychmiastową poprawę siły mięśniowej. Jeśli zespół cieśni nadgarstka trwa dłuższy czas, ustępowanie dolegliwości będzie trwało dłużej, nawet kilka miesięcy.

Chory odczuwa zmniejszenie dolegliwości w obrębie dłoni i nadgarstka, ale i tych rozciągających się do okolic łokcia, barku i szyi.

Jeśli objawy ZCN są na tyle duże, że fizjoterapia nie przynosi lokalnego efektu, to i tak praca włożona podczas zabiegów przyczynia się do szybszego powrotu do formy po zabiegu operacyjnym.

Także fizjoterapia po zabiegu operacyjnym znacząco skraca czas zdrowienia pacjenta.

Terapeuta przeprowadza wtedy mobilizacje tkanek miękkich i stawowe, a także samej blizny by zapobiec tworzeniu się bliznowca. Dobry efekt daje również plastrowanie dynamiczne.

Jak w wielu innych problemach narządu ruchu istotną sprawą jest utrzymywanie przez pacjenta układu powięziowego w odpowiedniej elastyczności przez ćwiczenia rozciągające.

Osoby spędzające wiele godzin za biurkiem lub przed komputerem powinny równoważyć bezruch odpowiednią ilością aktywności fizycznej, zapewniającej sprawność i elastyczność układu mięśniowo- powięziowego.

Z kolei u osób pracujących fizycznie, przeciążających ramiona, nadgarstki i dłonie mimo zmęczenia spowodowanego pracą wskazane jest rozciąganie mięśni i otaczających ich powięzi. Takie ćwiczenia wpływają na efektywniejszą pracę ich mięśni, w tym większą siłę i… mniejsze zmęczenie. Oczywiście zapobiegają problemom związanym z zespołem cieśni nadgarstka.